افتادگی پلک، زمانی اتفاق می افتد که یک یا دو پلک بالا دچار افتادگی شده باشند. بعضی از افراد در ابتدا به طور مادرزادی دچار این عارضه هستند. البته این مورد بسیار کمتر از مواردی می باشد که فرد به دلیل سن بالا دچار این مشکل می شود. یکی دیگر از عوامل به وجود آمدن این مشکل، بیماری های عصبی می باشد. راه های زیادی برای برطرف کردن این حالت افتادگی در پلک ها وجود دارد که موثرترین این راه ها، جراحی می باشد. البته در مواردی که میزان افتادگی ناچیز است، بهتر است این تصمیم به عهده جراح گذاشته شود که افتادگی پلک با استفاده از چه روشی درمان شود. خوشبختانه امروزه بسیاری از کسانی که به صورت مادرزادی یا بر اثر سن بالا دچار افتادگی پلک شده اند می توانند آن را به راحتی درمان کنند. ما در ادامه به راه های درمان افتادگی پلک می پردازیم.
افتادگی پلک بالا، زمانی که با مردمک چشم تماس داشته باشد و در میدان بینایی ایجاد اختلال نکرده باشد، نیاز به جراحی ندارد. اما اگر افتادگی پلک شدید باشد و بخشی یا تمامی از مردمک را بپوشاند، نیاز به درمان و جراحی دارد.
در اصل پلک، حاصل شکل گیری دو چین بر روی نازکترین پوست بدن شما می باشد که چشم شما را در مقابل ورود اجسام خارجی، خشکی و فشار بیش از حد محافظت کرده و در هنگام خواب، با توزیع یکنواخت اشک چشمتان را مرطوب می کند. با این وجود گاهی ممکن است پلک ها آویزان و شل شوند. افتادگی پلک چشم که به آن «پتوز» یا «بلفاروپتوز» نیز گفته می شود. ممکن است به دلیل افزایش سن، ژنتیک، ضربه یا اختلالات پزشکی مختلف ایجاد شود.
این وضعیت را اگر یک چشم را تحت تاثیر خود قرار دهد، پتوز یک طرفه و اگر هر دو چشم را تحت تاثیر خود قرار دهد، پتوز دو طرفه می گویند. در موارد شدیدتر این شرایط می تواند منجر به مشکلاتی مانند زیبایی بینایی و یا مشکلات سلامتی دیگر شود.
افتادگی پلک، در مواردی مانند پتوز مادرزادی، از بد و تولد وجود دارد. اما گاهی به عنوان پتوز اکتسابی در طول زندگی ایجاد شده و می تواند دائمی باشد یا به صورت مقطعی بروز کند. افتادگی پلک یک مشکل جداگانه ای است که بدون تاثیر بر بینایی یا سلامتی فقط باعث تغییر ظاهر فرد می شود.
اما اگر این مشکل در طی چند ساعت یا چند روز ناگهانی ایجاد شود، به احتمال زیاد نشان دهنده یک مشکل جدی پزشکی می باشد و باید در اولین فرصت برای بررسی یک بیماری زمینه ای یا بیماری چشمی به پزشک متخصص مراجعه کنید. خوشبختانه در اکثر موارد به صورت طبیعی و یا با مداخله پزشک این بیماری درمان می شود.
علائم افتادگی پلک چیست؟
از نظر بالینی، علامت اصلی افتادگی پلک، این است که پلک بالایی یک یا هر دو چشم، حالت طبیعی نداشته و به صورت افتاده دیده شوند. بنابراین افتادگی پلک گاهی به سختی قابل تشخیص است یا اینکه به طور مداوم اتفاق نمی افتد.
با نگاه کردن مستقیم در آینه به چشم خود، می توانید این مشکل را بررسی کنید. همانطور که به چشم های خود نگاه می کنید باید قسمت قابل توجهی از عنبیه ( دایره رنگی چشم) در بالای مردمک دیده شود و هیچ بخشی از آن توسط پلک پوشانده نباشد. زیرا این وضعیت می‌تواند با مسدود کردن چشم شما کیفیت بینایی تان را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین ممکن است چشم های شما برای مدت زمان طولانی، به شدت خشک یا پر از آب شوند و یا کوچک تر دیده شوند، به طوری که چین و چروک پوست که به طور معمول ما بین پلک فوقانی و ابرو قرار دارد از بین برود.
افتادگی پلک چشم، در بعضی افراد با درد در نواحی اطراف چشم همراه است. بعضی از افرادی که مبتلا به افتادگی پلک شدید هستند، ممکن است مجبور باشند در هنگام مکالمه با دیگران سر خود را به عقب خم کرده یا ابروهای خود را به طرف بالا ببرند تا بتواند چهره طرف مقابل را ببینند. پزشک معمولاً برای کمک کردن به رفع این مشکل در بیماران، ابتدا بیماری های زمینه ای را در آنها بررسی می‌کند؛ چرا که گاهی ممکن است این بیماری بر اثر مشکلاتی مانند سردرد های میگرنی و عصبی به وجود آمده باشد.
اگر مبتلا به پتوز ساده و بدون عارضه باشید، علائم دیگری نخواهید داشت؛ اما اگر پتوز شما به دلیل یک مشکل پزشکی جدی تری ایجاد شده باشد، ممکن است علائم دیگری داشته باشد که مربوط به بیماری زمینه ای است، به عنوان مثال: افتادگی پلک چشم ناشی از بیماری ام اس، با علائم دیگری مانند ضعف در بازوها و یا پاها، مشکل در بلع تنفس، دوبینی و مشکل در گفتار همراه است. در بین نوزادان مبتلا به پتوز مادرزادی، تقریباً ۳۰ درصد نیز دارای انحراف چشم یا بعضی از اختلالات دیگر هستند که بر حرکت یا موقعیت چشم تاثیر می گذارند.
همچنین در پتوز ناشی از سندروم هورنر، مردمک چشم آسیب دیده، به طور غیر معمول کوچک است.
چه کسانی دچار افتادگی پلک چشم می شوند؟
افتادگی پلک ممکن است علت های مختلفی داشته باشد، از دلایل طبیعی، تا شرایط جدی تر. در نهایت این پزشک متخصص است که می‌تواند به شما کمک کند، تا دلیل اصلی این مسئله را پیدا کنید. پلک بالایی شما به یک عضله ای متصل است که آن عضله، به کمک یک عضله پشتیبان کوچکتر به نگه داشتن و بالا و پایین رفتن پلک کمک می کند.
علاوه بر این، عضله ای در زیر پوست ابرو وجود دارد که از بالا به بالا بردن پلک ها کمک می کند. آسیب یا ضعف در هر یک از این سه عضله یا تاندون های آنها، می تواند باعث افتادگی پلک شود. به همین علت این مشکل در بزرگسالان مسن، به دلیل روند طبیعی پیری، ضعیف شدن این عضلات، تاندون‌ها و پوست اطراف چشم بیشتر شایع است.
البته باید این را به خاطر داشته باشید که افراد در هر سنی می توانند تحت تاثیر این بیماری قرار گیرند، به طوری که درصد کمی از نوزادان به صورت مادرزادی با این مشکل متولد می شوند. به طور کلی بعضی از دلایل افتادگی پلک عبارتند از:
پتوز مادرزادی
در این شرایط نوزاد به علت مشکلات ژنتیکی و اینکه عضلاتی که در چشم برای بالا بردن پلک فوقانی هستند رشد صحیحی ندارند، با افتادگی پلک متولد می شوند. تقریباً در ۷۰ درصد نوزادان، این وضعیت فقط روی یک چشم اثر می گذارد. کودکانی که دچار افتادگی پلک هستند، اگر به موقع درمان نشوند ممکن است دچار تنبلی چشم شوند. اگر این مشکل بخشی از سطح بینایی کودک را بپوشاند، می تواند بینایی او را به تاخیر بیندازد و یا محدود کند. به همین خاطر باید در اوایل زندگی کودک جراحی انجام شده تا مانع از نابینایی شود.
پتوز آپونوروتیک
این نوع از افتادگی پلک که مرتبط است با افزایش سن، به علت اثرات طولانی مدت گرانش زمین و پیری که باعث کشیده شدن تاندون عضله بالا برنده پلک می شوند، بروز می کند. اگرچه به طور معمول هر دو چشم تحت تاثیر قرار می گیرند، اما افتادگی ممکن است در یک چشم شدیدتر باشد.
بیماری ام اس
یکی از اولین علائم بیماری ام اس، می تواند افتادگی پلک باشد. یک اختلال نادر که بر روی روند واکنش عضلات به اعصاب تاثیر می گذارد. این بیماری نه تنها در عضلات پلک، بلکه در عضلات پاها، بازوها، صورت و یا سایر قسمت های بدن نیز می تواند باعث ضعف عضلانی شود.
بیماری های عضلانی
افتادگی پلک می تواند نشانه ای از بیماری عضلانی ارثی به نام دیستروفی عضلانی دوشن باشد، که بر روی حرکات چشم تاثیر می گذارد و می تواند در بلع نیز مشکل ایجاد کند. افتادگی پلک در افراد جوان تر، می تواند در اثر گروهی از بیماری های عضلانی به نام افتالموپلژی خارجی مزمن پیشرونده ایجاد شود که باعث افتادگی پلک در هر دو چشم، مشکلات در حرکت چشم و گاهی درگیری عضلات قلب و یا گلو می شود.
مشکلات عصبی
چون عضلات چشم توسط اعصاب مغز کنترل می شوند، اگر در هر شرایطی به مغز یا اعصاب جمجمه ها آسیب برسد، ممکن است باعث افتادگی پلک نیز شود. این شرایط شامل تومور مغزی، سکته مغزی، آنوریسم مغز و آسیب عصبی مربوط به دیابت طولانی مدت هستند. یکی دیگر از علل افتادگی پلک، سندروم هورنر است که باعث ایجاد مردمک چشم غیرطبیعی و کوچکتر و همچنین از بین رفتن توانایی تعریق در نیمی از صورت می شود. یکی از علت های خطرناک بروز سندروم هورنر، تومورهای سرطانی هستند که در قسمت بالای ریه ها تکثیر می شوند.
مشکلات موضعی چشم
گاهی اوقات پلک به دلیل عفونت یا تومور، تومور داخل حفره چشم یا وارد شدن ضربه به چشم حالت افتادگی پیدا می کند. مثلاً در بیماری فلج عصب سوم، به عصبی که در حرکت چشم شما نقش دارد، آسیب وارد می شود. همچنین مصرف قطره های چشمی برای آب سیاه می توانند باعث از بین رفتن چربی در ناحیه چشم شده و کمی به پلک حالت افتادگی دهد.
علت های بروز افتادگی پلک
یکی از علت های شایع بروز افتادگی پلک، نازک شدن عضله پلک است که معمولاً بر اثر بالا رفتن سن افراد اتفاق می‌افتد. هر چند ممکن است در جوانی هم دیده شود.
از دلایل ضعیف شدن این عضله، می توان به استفاده از لنز های چشم، حاملگی، مالش بیش از اندازه چشم ها، التهاب چشمی، جراحی چشم و …. اشاره کرد.
عوارض افتادگی پلک
افتادگی پلک، علاوه بر به وجود آوردن مشکل در زیبایی فرد، می تواند منجر به مشکلات جسمی نیز شود. فردی که مبتلا به افتادگی پلک می شود، اگر دچار تاری دید باشد، مدام مجبور است چشمان خود را جمع کند و به عضلات کناری چشم خود فشار آورد، که این کار علاوه بر آسیب رساندن به عضلات چشم، منجر به چروک شدن پوست دور چشم نیز می شود. همچنین فردی که بر اثر بسته شدن مسیر بینایی مجبور است برای بهتر دیدن سر خود را عقب ببرد، با این کار به مرور دچار کشیدگی عضلات گردن می شود.
راه های پیشگیری از افتادگی پلک
ورزش هایی برای جلوگیری افتادگی پلک
پوست اطراف چشم بسیار حساس و نازک است و به علت اینکه افراد موقع صحبت کردن روی چشم طرف مقابل تمرکز می‌کنند، می تواند تاثیر زیادی روی ظاهر فرد داشته باشد. ورزش هایی برای چشم و پلک وجود دارند که می توانند روند افتادگی آن را کند کنند. این ورزش ها بسیار ساده بوده و بیشتر از چند دقیقه در روز وقت شما را نمی گیرند. اما اگر آنها را برای مدت طولانی انجام دهید، می توانند تاثیر پیشگیرانه قابل توجهی را در افتادگی پلک و بینایی داشته باشند.
- این ورزش ها می توانند هاله زیر چشم را نیز کم نمایند. به طور مثال نشسته یا روبه بالا دراز بکشید و با انگشت های اشاره دو طرف چشم ، و با انگشت های وسط گوشه میانی چشم را نگه دارید یک فشار جزئی با انگشتان وارد کنید پس از این کار سعی کنید محکم پلک های پایین را ببندید در حالی که پلک های بالا را حرکت نمی دهید، اینگونه به نظر می رسد که چشم هایتان را با بالا آوردن پلک پایین می بینید. پس از چند ثانیه ماهیچه ها را رها کرده و این کار را ۱۰ دقیقه بعد برای چند ثانیه دوباره انجام دهید.
- برای اینکه پلک بالا را قوی کنید، روبه روی آینه بایستید. به چشم های خود خیره شوید. انگشت اشاره تان را زیر ابروها قرار داده و کمی فشار دهید. ابروهای تان را از سمت خلاف استخوان بالای چشم به سمت بالا کشیده و در عین حال سعی کنید چشمانتان را ببندید.
این کار را روزی ۲ بار و ۵ روز در هفته انجام دهید. این کار کمک می کند ماهیچه های ابرو و پیشانی شما قوی شوند و به این صورت جلوی افتادگی پلک را می گیرند. - همانطور که لبخند زدن ماهیچه های اطراف لب را بالا می برد، شما نیز می‌توانید به آرامی پلک هایتان را لیفت نمایید. انگشتتان را گوشه چشم خود قرار داده و به آرامی پلک پایین را به سمت بالا فشار دهید. پوست پایین چشم شما به طرف بالا کشیده می‌شود. می‌توانید آن را به مدت ۶ ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید.
- بنشینید و سرتان را صاف و ثابت نگه دارید و سپس سعی کنید بالا و پایین را نگاه کنید. هنگامی که به بالا و پایین نگاه می کنید چند ثانیه مکث کرده و سپس این کار را تکرار نمایید.
- در حالی که ابروهای تان را به طرف بالا می‌کشید، پلک بالا را به حالت نیمه بسته قرار دهید، سپس بعد از گذشت چند ثانیه چشم هایتان را طوری باز کنید که سفیدی چشم اطراف عنبیه قابل دیدن باشد.
- دو طرف چشم خود را در قسمت شقیقه با انگشت نگه داشته به طوری که در گوشه چشم کشیدگی ایجاد شود. بعد مرتباً چشم را باز و بسته کنید. این کار به قوی شدن ماهیچه های اطراف چشم کمک می کند.
درمان پزشکی افتادگی پلک
راه های زیادی برای درمان افتادگی پلک وجود دارد، مانند: کرم های لیفت، لیفت با نخ، جراحی بوتاکس، لیزر های مخصوص و تزریق ژل. اما یک سری درمانهای خانگی نیز وجود دارد که تا حدی می تواند به درمان افتادگی پلک کمک کند، به خصوص در سنین پایین تر که به تازگی علائم افتادگی پلک شروع شده است.
آبرسانی به بدن
گفتن این نکته که در روز باید مقدار کافی آب مصرف کنید، قدیمی به نظر می‌رسد، ولی نباید از اهمیت آن غافل شوید. وقتی آب کمتری به بدن می رسد پوست شما شادابی خود را از دست می دهد و خاصیت ارتجاعی آن نیز کاهش می یابد. بنابراین بسیار اهمیت دارد که روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید.
درمان افتادگی پلک با ماساژ با یخ
می توانید مکعب های کوچک یخ یا کمپرس های سرد را در یک حوله ای قرار داده و ۱۰ تا ۲۰ دقیقه روی پوست خود بگذارید. این کار از آن جهت اهمیت دارد که عصب های پوستی را تحریک کرده و باعث سفت شدن پوست می شود.
روغن زیتون برای درمان افتادگی پلک
یکی دیگر از بهترین روش های درمان افتادگی پلک، روغن زیتون است که حاوی آنتی اکسیدان هایی می باشد که برای سلامت پوست و بهبود افتادگی پلک کمک مناسبی می باشد. روغن زیتون به عنوان یک مرطوب کننده عمل می‌کند و همچنین خاصیت ارتجاعی پوست را نیز بهبود می بخشد. به منظور جلوگیری از افتادگی پلک، روغن زیتون را کمی گرم کرده و آن را به صورت ولرم روی پلکتان ماساژ دهید. این کار را می توانید در شب انجام دهید و آن را صبح بشویید. به همین خاطر از یک روبالشتی ساده که مشکلی با کثیف شدن آن ندارید استفاده کنید.
چای سبز برای درمان افتادگی پلک
چای سبز، یکی از بهترین نوشیدنی های گرم جهت درمان افتادگی پلک است که حاوی خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی زیادی است که خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود می بخشد. به همین دلیل نوشیدن روزانه و منظم چای سبز را به شما توصیه می‌کنیم. بعد از نوشیدن چای سبز کیسه تفاله آن را روی چشمانتان قرار داده و از خواص ضد تیرگی اطراف چشم آن نیز بهره مند شوید.
ژل آلوئه ورا برای درمان افتادگی پلک
یکی دیگر از راه‌های درمان افتادگی پلک، استفاده از ژل آلوئه ورا است. شما می‌توانید این ژل را به صورت بسته هایی از داروخانه تهیه کرده یا اینکه خودتان این گیاه مفید را پرورش دهید و از خواص آن بهره مند شوید. به این صورت که دو قاشق ژل آلوئه ورا را به همراه ۲ قاشق ماست ساده، یک قاشق بلغور جو دو سر و مقداری خیار رنده شده با هم مخلوط کنید، تا از آن یک کرم آبرسان عالی و مرطوب کننده به دست آید. از آنجایی که این مواد قابلیت فاسد شدن دارند، بهتر است آن را بیشتر از دو روز مصرف نکنید و آن را حتما در یخچال نگه دارید.
سفیده تخم مرغ برای درمان افتادگی پلک چشم
سفیده تخم مرغ، منبع غنی از پروتئین است. شما می توانید سفیده تخم مرغ را روی چشمتان ماساژ داده و به سفت شدن پوستتان کمک کنید.
خواب کافی
شما باید حداقل در شب ۶ تا ۸ ساعت بخوابید تا خسته به نظر نرسید. این موضوع باعث پیشگیری از مشکلات پوستی و افتادگی پلک می شود.
انگور برای درمان افتادگی پلک
انگور میوه ای است که سرشار از رزوراترول می باشد، که برای افتادگی چشم بسیار موثر است. بسیار خوب است که این میوه را در رژیم غذایی تان اضافه کرده و از خواص آن بهره مند شوید.
چای بابونه برای درمان افتادگی پلک
می توانید چای بابونه را دم کرده یا به صورت کیسه ای تهیه نمایید و آن را به مدت ۳۰ دقیقه در یخچال قرار دهید تا خنک شود و سپس آن را روی چشمتان قرار دهید. می توانید این کار را هر روز تکرار کرده و خواص آن را ببینید.
خیار برای درمان افتادگی پلک
چند برش خیار خنک را روی چشم هایتان قرار دهید تا از شر پف کردن پلک ها خلاص شوید. همچنین خیار به علت خاصیت آبرسانی که دارد، می تواند به کشسان شدن پوست کمک زیادی کند.
عسل برای درمان افتادگی پلک
یکی دیگر از راه‌های درمان افتادگی پلک، استفاده از عسل می باشد، که بسیار برای پوست مفید است. این ماده مغذی را به مدت ۱۰ دقیقه روی پلک خود قرار داده و سپس با آب سرد بشویید. این کار را هر روز می توانید تکرار کنید.
زردچوبه برای درمان افتادگی پلک
یکی از داروهای گیاهی در درمان افتادگی پلک، ترکیب زردچوبه و آبلیمو است. البته چون آبلیمو اسیدی است و برای پوست های خشک و یا حساس مضر است، به همین علت اگر احساس سوزش کردید، چشم های تان را با آب بشویید.
روغن بادام برای درمان افتادگی پلک
این روغن حاوی مقادیر زیادی از ویتامین E می باشد، که پوست را سفت کرده و نقش مرطوب کنندگی دارد. روغن بادام را روی پلک خود مالیده و سپس آن را بشویید.
قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک
برای درمان موارد موقت افتادگی پلک ناشی از تزریق بوتاکس، قطره چشم (لوپیدین) ممکن است به بهبودی سریع تر آن کمک کند؛ زیرا این قطره باعث انقباض سریع پلک ها می شود.
جراحی افتادگی پلک چشم
اگر علت افتادگی پلک چشم از افزایش سن باشد، معمولاً جراحی پلاستیک با بالا بردن پلک به کمک جراحی زیبایی (بلفاروپلاستی) مشکل را برطرف می کند. این روش با بی حسی موضعی به روش سرپایی انجام می گیرد. بی حسی موضعی به بیهوشی عمومی ترجیح داده می‌شود. زیرا به جراح اجازه می‌دهد تا موقعیت پلک های تان را در حالی که چشمان شما باز است تنظیم کند.
در موارد افتادگی پلک، فقط برداشتن بخشی از عضلات پلک انجام می شود. در موارد متوسط ممکن است کوتاه کردن عضله اصلی پلک انجام شده و در موارد شدیدتر لیفت ابرو توصیه می شود. نوعی جراحی نیز اخیراً به نام (اسلینگ) رایج شده که در آن از لیفت عضلات پیشانی برای بالا بردن پلک ها استفاده می کنند. اگر کودکتان با پتوز مادرزادی شدید متولد شده باشد، احتمالا پزشک انجام جراحی اصلاحی را به شما توصیه می‌کند؛ زیرا درمان زودرس خطر آسیب دائمی بینایی را کاهش خواهد داد. اگر کودک شما دچار پتوز خفیف تر و بدون اختلال در بینایی است، ممکن است که پزشک برای اصلاح افتادگی پلک صبر کند تا کودک به سن ۳ تا ۵ سالگی برسد.
نتیجه گیری
ما در این مقاله از مجله زیبایی آرانیک برایتان در مورد علت افتادگی پلک و راه های درمان آن صحبت کردیم. امروزه روش های نوینی برای درمان افتادگی پلک وجود دارد که دیگر جایی برای نگرانی نیست.
