جوش ها و برجستگی های روی زبان در طول زندگی برای هر فردی قابل مشاهده است و ممکن است این مشکل برای هر شخصی ایجاد شود . اگر از این برجستگی های آزاردهنده رنج می برید، وجود این برجستگی های کوچک روی زبان شما بافتی زمخت و خشن ایجاد می کند که قورت دادن غذا را برای شما دشوار می کند. علت های مختلفی برای ایجاد جوش روی زبان وجود دارد. برخی از آنها جدی و خطرناک نیستند و پس از مدتی خود به خود از بین می روند و ناپدید می شوند و برخی از آنها می توانند نشانگر بیماری سرطان دهان و زبان باشند. اگر شما یا نزدیکانتان برای مدت طولانی از این مشکل رنج می برید، توصیه می کنیم برای اطلاع از علت بیماری به پزشک متخصص مراجعه کنید. در ادامه این مقاله از مجله پزشکی آرانیک می خواهیم شما را با انواع برآمدگی های زبان آشنا کنیم و همچنین راه های درمان جوش های روی زبان را بیان کنیم . همراه ما باشید .
انواع برآمدگی‌ها و جوش های روی زبان
علت های زیادی برای جوش های روی زبان وجود دارند که می خواهیم در این مطلب به صورت ساده به آن ها بپردازیم این علت ها عبارت اند از:
پاپیلیت زبانی گذرا یا برآمدگی‌های موقت
می توان گفت که نیمی از مردم جهان با چنین برآمدگی روی زبان مواجه شدند. این برجستگی های کوچک سفید یا قرمز زمانی ظاهر می شوند که پاپیلاها تحریک شده و اندکی متورم شوند. البته دلیل این پدیده چندان روشن و ثابت نیست; اما ممکن است به دلیل استرس، نوسانات هورمونی یا خوردن برخی غذاها باشد. اگرچه وجود این غده ها روی زبان ناراحت کننده است. اما جای نگرانی نیست ! این برجستگی های کوچک معمولاً جدی نیستند و پس از چند روز بدون هیچ داروی خاصی برطرف می شوند. با این حال، مراقب باشید زیرا تاول های روی زبان می توانند بارها و بارها عود کنند. پاپیلیت حاد زبانی در کودکان شایع تر است و ممکن است مسری باشد. گاهی اوقات این وضعیت با تب، بزرگ شدن غدد و عفونت ویروسی همراه است. در عرض دو هفته این جوش ها بدون مشورت پزشک کاملاً از بین می روند اما همانطور که قبلاً گفتیم احتمال عود کردن مجدد آنها وجود دارد. یک فنجان آب نمک یا غذای سرد و نرم در مدت زمان درمان تسکین دهنده است.
سیفلیس
سیفلیس یا STI یک عفونت مقاربتی است. این جوش ها معمولا با یک زخم کوچک و بدون کوچکترین درد شروع می شوند و به راحتی رفع می شوند. زخم اولیه این برجستگی ها با بثورات یا همان ضایعه پوستی همراه است و با پیشرفت بیماری، گاهی زخم های متعددی ایجاد می شود. در مراحل اولیه، سیفلیس به راحتی با آنتی بیوتیک های رایج درمان می شود. در مراحل ثانویه، زخم های بیشتری در دهان و زبان ایجاد می شوند و در صورت عدم درمان مناسب، این زخم ها می توانند باعث عوارض جدی تر و حتی مرگ شوند.
تب مخملک
مخملک می تواند باعث بیماری به نام زبان توت فرنگی شود. این حالت باعث قرمزی و تورم زبان می شود و با تب و ضایعات پوستی همراه است. مخملک معمولاً خفیف است و با آنتی بیوتیک های ساده درمان می شود. البته بعضی اوقات عوارض نادری مانند ذات الریه، آرتریت و بیماری کلیوی را به همراه دارد. باید بدانید که این بیماری به شدت مسری است و درمان تب مخملک باید جدی گرفته شود.
کیست‌های لنفوپیتلیال
این کیست های زرد رنگ، کوچک و نرم معمولا در نواحی زیر زبان پدیدار می شوند. دلیل اصلی تشکیل آنها هنوز ناشناخته است، اما این کیست ها خوش خیم هستند و با یک عمل ساده قابل درمان هستند.
سرطان دهان
بیشتر جوش های روی زبان و برجستگی های روی زبان جدی نیستند و به راحتی قابل درمان هستند، اما برخی از آنها سرطانی و خطرناک هستند. تومورهای سرطانی بیشتر در طرفین زبان ظاهر می شوند نه بالای زبان. رایج ترین نوع این برجستگی ها سرطان سلول سنگفرشی نام دارد. این توده ها معمولا خاکستری، صورتی یا قرمز رنگ هستند و لمس آن ها می تواند باعث پارگی و خونریزی شود. سرطان همچنین می تواند در پشت یا پایه زبان ایجاد شود و البته تشخیص آن کمی دشوار تر است. به خصوص زمانی که بیمار در مراحل اولیه احساس درد نمی کند و علائم بالینی می تواند با پیشرفت بیماری شروع شود.
فیبروم تروماتیک
فیبروم تروماتیک یک برآمدگی صورتی صاف بر روی زبان است که در نتیجه تحریک مزمن ظاهر می شود. که یکی از انواع جوش های روی زبان است و تشخیص این بیماری کمی مشکل است و به همین دلیل مراجعه به پزشک متخصص و نمونه برداری از وی کاملا ضروری خواهد بود. قبل از پیشرفت بیماری با جراحی ساده قابل درمان است.
تبخال دهانی
تبخال یک عفونت ویروسی شایع است که بسیاری از آنها علائم بالینی را تجربه نمی کنند. برخی از افراد دچار سیاه سرفه در اطراف بینی یا دهان می شوند و برخی دیگر دچار تاول در دهان، زبان و لثه می شوند. متاسفانه، این تاول ها بسیار دردناک هستند و یک هفته یا بیشتر طول می کشد تا بهبود یابند. به یاد داشته باشید که تبخال دهان بسیار مسری است و می تواند از طریق بزاق دهان و تماس مستقیم با ناحیه عفونی یا تماس با غشاهای مخاطی دهان و زبان پخش گردد.
آفت دهانی
آفت های دهان بسیار رایج هستند و می توانند در هر جایی از دهان، به خصوص روی زبان، ایجاد شوند. علت این زخم های دردناک و قرمز هنوز ناشناخته است، اما خوشبختانه اصلا مسری نیستند. مسکن های بدون نسخه می توانند علائم آن را تا حدودی تسکین دهند.
برفک دهان
برفک دهان یک عفونت قارچی بسیار شایع در دهان است. مخمر نوعی قارچ است که معمولاً در محیط های مرطوب و تاریک رشد می یابد. برفک دهان در نوزادان بسیار شایع است. بسیاری از افراد مبتلا به برفک دهان معمولا متوجه لکه های سفید و بسیار خشن روی زبان یا لب های خود می شوند که قرمز و متورم است. در صورت مشاهده این علائم، باید احتمال وجود برفک دهان را در نظر بگیرید.
پاپیلوم سنگفرشی
پاپیلوم سنگفرشی اساساً مربوط به ویروس پاپیلومای انسانی یا “HPV” است. این نوع آکنه روی زبان معمولاً به شکل جوش های روی زبان منفرد و نامنظم است که با جراحی ساده یا لیزر قابل درمان است. هیچ درمانی برای HPV وجود ندارد، اما علائم آن قابل درمان است.
آفت‌های هرپتی فرم
این نوع افت بسیار ریز هست و لبه های نامنظمی دارد. این نوع بیماری در بزرگسالان بسیار بیشتر شایع است و معمولا در مدت زمان یک الی دو هفته بهبود پیدا می کند بدون اینکه جای زخمی باقی بگذارد.
آفت‌های دهانی کوچک
زخم های کوچک و گرد شایع ترین نوع زخم هستند و در عرض 1 یا 2 هفته بدون اینکه جای زخم را برجای بگذارند ناپدید می شوند. این زخم ها معمولاً به اندازه نوک مداد هستند و به صورت خوشه ای ظاهر می شوند. در طول هر دوره آفت دهان، چهار تا شش زخم به طور همزمان روی لثه، زبان، گونه های داخلی و لب ها تشکیل می شود.
آفت های دهانی بزرگ
این آفت های دهانی عمق بیشتری نسبت به آفت های دهانی کوچک دارند و درمان آن ها می تواند بیشتر از ۶ هفته زمان ببرد و معمولا درد و التهاب در نزدیکی لوزه ها در زمان خوردن غذا ایجاد می گردد.
درمان جوش های روی زبان با دارو ها
اگر جوش های روی زبان شما باعث درد و رنج شما گردد، پزشک برای تسکین علائم بالینی شما دارو تجویز می نماید. هرچند این داروها و ژل ها را می توانید بدون نسخه از داروخانه ها تهیه کنید، اما پیشنهاد می شود که بدون تجویز پزشک خود مصرف نکنید. در ذیل به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
- انواع مسکن ها
- کورتیکو استروئیدها
- دهان شویه های کلر هگزیدین
- مکمل های ویتامینی
- دارو های هورمونی
درمان جوش های روی زبان به روش‌های ساده و خانگی در منزل
روش هایی بسیار ساده و عالی خانگی برای درمان جوش های روی زبان وجود دارند که قادر خواهید بود به راحتی و با خیال آسوده از آن ها استفاده نمایید. این روش ها عبارت اند از:
- درمان کردن با بابونه
- درمان نمودن با روغن نارگیل
- درمان به وسیله عسل
- درمان با استفاده از فلفل قرمز
- درمان کردن با آلوئه‌ورا
- درمان با استفاده از پودر زاج
- درمان با ماست
بهترین رژیم غذایی در طول درمان جوش های روی زبان
- برای درمان جوش های روی زبان در طول روز مایعات فراوان بنوشید و اگر در اثر تماس مایع با جوش های خود درد احساس نمودید از نی استفاده نمایید.
- از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید که شامل غذاهای تسکین دهنده مثل ماست، بستنی، شیر، عسل، ژلاتین باشد.
- از مصرف غذاهای تحریک کننده مانند غذاهای تند یا اسیدی خودداری کنید.
- برای جلوگیری از تحریک دهان و زبان در طول دوره درمان، بهتر است از مصرف آدامس پرهیز نمایید.
نکات مهم برای درمان جوش های روی زبان
تا این بخش از مقاله با انواع برجستگی های روی زبان، علل و روش های درمان جوش های روی زبان آشنا شدید. روشن است که در بیشتر موارد مشکل خاصی تهدید کننده سلامت شما نیست. اما در صورت تداوم علائم بالینی بهتر است که برای معاینه و تشخیص با یک پزشک حاذق مشورت کنید.
به این مسئله توجه نمایید که بهداشت دهان و زبان در طول مدت درمان و پس از آن امری ضروری است، پس همواره به نکات زیر توجه نمایید:
- روزانه بعد از هر وعده غذایی مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ، موجب از بین رفتن آن دسته از ذرات غذایی باقی مانده است که تحریک کننده نواحی آسیب دیده هستند.
- از مصرف داروهایی که باید در بزاق حل شوند مثل نیکوراندیل، داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن و قرص هایی مانند آسپرین خود داری نمایید.
- سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر موجب تحریک بیشتر جوش های روی زبان می شود.
