زردی پوست یکی از بیماریهای است که در درجه اول باعث نگرانی مادران باردار می شود. چون بیماری زردی پوست در نوزادان شایع تر می باشد و به همین خاطر همه فکر می‌کنند این بیماری فقط برای نوزادان می باشد. ولی باید گفت که بزرگسالان هم به زردی پوست مبتلا می شوند. باید گفت که طبق تحقیقات به عمل آمده زردی پوست در بزرگسالان ، 2 درصد را در جهان تحت تاثیر خود قرار می‌دهد ، و در نوزادان حدود 60 درصد را در گیر می کند. ایکتروس یا همان علائم زردی پوست بیماری است که سبب میشود پوست زرد شده و همچنین سفیدی چشم هم زرد می شود. وقتی که بیلی روبین که یک ماده شیمیایی و زرد رنگ در هموگلوبین است ، بیش از حد در خون ایجاد شود ، باعث زردی پوست می شود. دقت داشته باشید که زردی پوست امکان دارد نشانه چندین بیماری در بدن باشد پس باید زردی پوست را جدی گرفت. این بار می خواهیم در این مقاله به این مهم بپردازیم که چگونه متوجه شویم به زردی پوست مبتلا شده ایم. پس با مجله زیبایی آرانیک با ما همراه باشید.
علت زردی پوست چیست؟
ابتدا باید گفت که در نوزادان زردی پوست سبب می شود رنگ چشم و پوست نوزادانی که تازه بدنیا آمده اند زرد شود. وقتی که خون نوزاد بیش از حد حاوی بیلی روبین شود رنگ پوست و چشم نوزاد زرد می شود. نوزادانی که در هفته 38 بارداری متولد می شوند و کبد آن ها به اندازه کافی رشد نکرده و بالغ نشده اند نمی توانند از بیلی روبین که در خون وجود دارد خلاص شوند. و به همین دلیل دچار زردی پوست می شوند. وقتی که گلبول های قرمز خون در بدن نوزادان شکسته شود و با گلبول های قرمز جدید جایگزین شود باعث تولید بیلی روبین میشود. در بعضی دیگر از نوزادان امکان دارد بیماری زمینه ای باعث ایجاد زردی پوست و چشم شود. در نوزادان وقتی که در هفته ۳۵ متولد می شوند احتیاج به درمان زردی پوست ندارند. اما اگر سطح بالای بیلی روبین خون به طور غیر معمول بالا رود نوزاد تازه متولد شده در معرض خطر آسیب به مغز قرار می گیرد. بیماری زردی در بزرگسالان دلایل زیادی دارد که عبارتند از :
- در جریان صفرا اختلال ایجاد کنند
- به کبد آسیب برساند
- باعث از بین رفتن گلبول های قرمز خون می شوند
شایع ترین علل زردی پوست در بزرگسالان عبارتنداز :
هپاتیت : یک ویروس که باعث التهاب کبد می شود ، سبب بوجود آمدن هپاتیت می شود. البته می تواند ناشی از یک اختلال خود ایمنی یا برخی داروها هم باشد. هپاتیت می تواند آسیب به کبد برساند و باعث شود این ارگان مهم کمتر بیلی روبین را به داخل مجرای صفراوی منتقل کند هپاتیت ممکن است مزمن یا حاد باشد هپاتیت حاد کوتاه مدت بوده اما هپاتیت مزمن حداقل شش ماه طول می کشد. اگر هپاتیت یک اختلال خود ایمنی یا بر اثر یک دارو به وجود بیاید نمیتواند مسری باشد یعنی از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود. زردی پوست در نوجوانان به دلیل هپاتیت حاد ویروسی است که بسیار هم شایع می باشد.
- بیماری کبدی که مرتبط با الکل است : اگر فردی مقادیر زیادی الکل در مدت زمان طولانی مصرف کند به کبد آسیب وارد می شود. پس افرادی که حداقل ۸ تا ۱۰ سال الکل نوشیدند به کبد آنها آسیب وارد شده است. امکان دارد برخی داروها و سموم محصولات گیاهی هم ، به کبد آسیب برساند.
- بسته شدن مجاری صفرا توسط سنگ کیسه صفرا یا تومور : وقتی بیلی روبین در خون جمع میشود که ، مجرای صفراوی بسته شده باشد. باید اشاره کرد که این انسداد به خاطر سنگ کیسه صفرا است. و در برخی دیگر به خاطر سرطان در لوزالمعده یا مجاری صفراوی یا اختلالات نادر کبدی دیگر ایجاد می شود.
- دلایل دیگر زردی پوست در بزرگسالان : یکی از عللی که خیلی کم شایعه است در زردی پوست اختلالات ارثی می باشد که در نحوه پردازش بیلی روبین توسط بدن اختلال ایجاد می شود. سندروم گیلیرد ، که در آن سطح بیلی روبین اندکی افزایش می یابد و نمی تواند ایجاد زردی کند و فقط با آزمایش دادن قابل شناسایی است و هیچ گونه علامت و مشکلی ایجاد نمی کند. اختلالاتی که سبب تجزیه بیش از حد گلبول های قرمز خون شوند ، همان ها باعث ایجاد زردی پوست نیز می شوند.
علائم زردی در بزرگسالان و کودکان
علائم زردی در نوزادان ابتدا رنگ زرد یا نارنجی مایل به سرد در صورت نوزاد سیاه می شود و بعد از آن در قفسه سینه شکم بازوها و پاها زردی حرکت می کند. البته در صورت ، چشم آنها نیز زرد می شود اگر علائم زیر را در نوزادان مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه نمایید :
- بیقراری شدید
- نخوابیدن
- مشکل در بیدار شدن
- رنگ پوست بسیار زرد یا نارنج است
- تغذیه ضعیف
- محدود بودن خیسی یا کثیفی پوشک
اگر کودک شما هر یک از علائم زیر را داشت فوراً به پزشک مراجعه نمایید:
- حرکات غیر معمول چشم
- بدن او شل یا سفت شده باشد
- گریه با صدای بلند گریه
- بدن خود را مانند کمان قوس می دهد
در مورد بزرگسالان امکان دارد فرد علائم زیادی را نداشته باشد. اگر شما یک مدت کوتاه به زردی دچار شده اید نشانه های زیر را حتما داشته اید که عبارتنداز :
- تب
- لرز
- تغییر رنگ پوست
- ادرار تیره رنگ یا مدفوع به رنگ خاک
- درد شکم
- علائم شبیه آنفولانزا
عفونت باعث زردی پوست می شود پس اگر عفونت نداشتید خارش پوست یا کاهش وزن می تواند علت زردی پوست باشد اگر فردی به سرطان لوزالمعده یا مجرای صفراوی دچار شده باشد همراه با زردی پوست درد شکم نیز خواهد داشت. مواردی که همراه با بیماری کبد رخ می دهد عبارتند از:
- پلی آرنرالژیا یا همان التهاب مفاصل
- هپاتیت حاد A ، B ، یا C
- پیودرما گانگرنوزوم نوعی بیماری پوستی
- هپاتیت مزمن یا التهاب
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟بهتر است در نوزادان هر زمانی که علائم زردی پوست را دیدید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.بهتر است توسط پزشک نوزادان را بین روز سوم تا هفتم تولد مورد معاینه قرار داد. چون در این زمان سطح بیلی روبین به اوج خود می رسد. اگر علائم زردی شدید باشد باید سریع به پزشک مراجعه کرد در موارد زیر حتماً توجه ویژه داشته باشید این موارد عبارتند از:
- کودک شما با صدای بسیار بلند گریه می کند
- کودک شما وزن اضافه نمی کند
- کودک شما بی حال آیا بیمار به نظر می رسد و به سختی از خواب بیدار می شود
- سفیدی چشم کودک شما زرد است
- روی شکم بازو و پوست با های کودک زرد به نظر می رسد
- پوست کودک شما هر روز زرد تر می شود
در افراد بزرگسال اگر علائم زردی پوست شدید باشد باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند و اگر فردی هیچ علامتی نداشت می تواند بعد از چند روز به پزشک مراجعه کند.
پیشگیری از زردی بزرگسالان و نوزادان
در نوزادان چون تغذیه منظم می تواند سطح بیلی روبین را کاهش دهد ، پس باید مطمئن شوید که بیش از ۴ ساعت بین شیر خوردن نوزاد فاصله نیفتد. پس بهترین راه برای جلوگیری از زردی پوست نوزادان تغذیه کافیه آنها می باشد. در افراد بزرگسال چون دلایل زیادی برای زردی پوست وجود دارد نمی توان دستوری برای پیشگیری از این بیماری تجویز کرد ولی چند مورد رامی توان بیان کرد که برای جلوگیری از ابتلا به زردی پوست بزرگسالان کمک می کند این موارد عبارتند از :
- سطح کلسترول خود را سالم نگه دارید
- نوشیدن الکل را بسیار محدود کنید و یا نوشیدن آن را ترک کنید چون به کبد شما آسیب می رساند
- از ابتلاء به عفونت هپاتیت جلوگیری کنید
- اضافه وزن یا چاقی دوری نمایید
البته تحقیقاتی را که انجام داده اند پیشنهاد می کنند که به موارد زیر هم توجه نمایید.
- قبل از مسافرت کردن واکسن های توصیه شده را حتماً دریافت کنید
- از مصرف داروهای گیاهی بدون مشورت با پزشک متخصص اجتناب کنید
- از سیگار و الکل یا داروهای داخل وریدی اجتناب نمایید
- سعی کنید از مصرف بیش از دوز داروهای تجویز شده اجتناب نمایید
- رابطه جنسی ایمن داشته باشید
درمان علائم زردی پوست
درمان علائم زردی پوستبرای درمان پوست برای بزرگسالان و نوزادان گزینه های دارویی متفاوت می باشد اگر نوزادی زردی متوسط یا شدید داشته باشد به گزینه های زیر توجه نمایید و از آنها استفاده کنید این موارد عبارتند از:
- تعویض خون : اگر درمان زردی شدید باشد و به درمان های دیگر جواب ندهد خون نوزاد را تعویض می کنند. یعنی اینکه مقدار کمی از خون نوزاد را با خون اهدا کننده جایگزین می کنند.
- انتقال پروتئین خون : اگر زردی نوزاد به ناسازگاری گروه خونی مادر مربوط باشد امکان دارد نیاز به IV ایمونوگلوبولین باشد. ایمونوگلوبولین یک پروتئین خون می باشد که سطح آنتی بادی هایی را که در تجزیه گلبول های قرمز نوزاد نقش ایفا می کند را کاهش می دهد.
- فتوتراپی : نوزاد را زیر نورهای سبز آبی مخصوص قرار می دهند تا بیلی روبین را تجزیه کند.
- تغذیه اضافی : پزشک توصیه می کند نوزاد را مکرر تغذیه نمایید.
در افراد بزرگسال علت زردی درمان می شود مثلاً اگر زردی از هپاتیت حاد ویروسی باشد به تدریج کبد بهبود می یابد ولی اگر مسدود شدن مجرای صفراوی باعث ایجاد علائم زردی در پوست باشد. امکان دارد روشی برای باز کردن مجرای صفراوی انجام شود.
کلام آخر اینکه علائم زردی پوست در نوزادان بسیار شایع می‌باشد. و در نوزادان باعث زرد شدن قفسه سینه دست و پا صورت و چشم آنها می شود. زردی پوست در بزرگسالان به دلایل زیادی بستگی دارد. اگر کبد آن ها مشکل داشته باشد امکان دارد پوست بدن زرد شود البته در بعضی مواقع زردی بسیار خفیف است و فقط با آزمایش دادن می توانیم متوجه شویم که کبد خوب کار نمی کند. پس باید بکوشیم تا بیش از پیش آگاهی خود را درباره انواع بیماری های پوستی بخصوص زردی پوست ، را افزایش دهیم تا بتوانیم به موقع به پزشک مراجعه کرده و سریعاً درمان شوید.
