طراوت هر بخشی از پوست بدن انسان، تاثیر زیادی در سلامت و زیبایی فرد دارد. بعضی افراد تمام توجه خود را بر نشاط و زیبایی پوست صورت خود متمرکز می دارند، اما غافل از آن هستند که سلامت و طراوت پوست دست و پا نیز مانند صورت مهم است. اکنون به پاهای خود بنگرید چنانچه دچار خشکی و ترک پاشنه پا هستید برای بهتر شدن آن تصمیمی بگیرید. پاهای ما از مهم ترین و کاربردی ترین بخش‌های بدن ما هستند. پس به آن ها بیشتر توجه نمایید.
زمستان طولانی یا خشکی هوا در هر فصلی ممکن است منجر به خشک شدن پوست پا شود. به ویژه پاشنه پا را تا حدی خشک نماید که ترک های آن مانند گسل شوند. چنانچه این ترک ها درمان نشوند، امکان دارد که به شکاف‌هایی عمیق و بسیار دردناک تبدیل شوند و یا ممکن است عفونت کنند. در این مقاله از مجله پزشکی آرانیک نظر برخی از متخصصان پوست درباره دلایل خشکی و ترک پاشنه پا و مناسب ترین راه های درمان آن را می‌خوانید.
ترک پاشنه پا
یکی از بیماری های پوستی شایع پا، ترک پاشنه پا است که شکاف پاشنه هم نامیده می‌شود و موجب ایجاد ناراحتی یا درد می گردد. بیماری شکاف پاشنه موجب خشکی پاشنه، ضخیم شدن و پوست پوست شدن پا و برخی اوقات تشکیل پینه های قهوه ای یا زرد در کنار پاشنه پا می گردد.
خشکی و ترک پاشنه پا چه دلایلی دارد؟
هنگامی که پا اثر حفاظتی خود را از دست دهد ، پاشنه پا دچار ترک می شود. مشکل ترک پاشنه می تواند به خاطر اگزما یا خشکی بیش از حد ایجاد شود. از عللی که می تواند خشکی پاشنه و ترک را به دنبال داشته باشد می توان به بالا رفتن سن و یا مصرف برخی داروهای رایج اشاره کرد.
هوای سرد و خشک زمستان هم یک دلیل مهم دیگر ایجاد شدن این مشکل پوستی است. پاشنه پا بدترین وضعیت خود را در فصل زمستان دارد چون در داخل و خارج از خانه رطوبت کم است در نتیجه پوست خشک شده ، ترک می خورد و پوسته پوسته می شود. این نوع ترک می‌تواند منجر به ایجاد زخم هایی شود که اگر درمان نشوند عفونت می کنند. چنانچه فرد مبتلا به ترک پاشنه پا بیماری دیابت یا نقص سیستم ایمنی نیز داشته باشد، عفونت حاصله ممکن است خطر جدی برای سلامتی او به دنبال داشته باشد.
از عوامل دیگری که می تواند منجر به خشکی و ترک پاشنه پا شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- ایستادن طولانی مدت به ویژه روی سطح سخت
- وزن زیاد
- کفش های پشت باز
- کفش هایی که سایز پا نیستند
- ساییدگی پشت کفش به پا
- راه رفتن اشتباه
- مشکلات اسکلتی پا که سبب قرارگیری اشتباه کف پا روی زمین می شوند.
همچنین برخی مواقع وجود بعضی از بیماری ها احتمال ابتلا به خشکی پوست و ترک پاشنه پا را در افراد بیشتر می‌کند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- اضافه وزن
- بیماری دیابت
- صافی کف پا
- پسوریازیس
- بیماری اگزما
- بیماری پای ورزشکاران
- کم کاری تیروئید
- عفونت های قارچی
- خار پاشنه
- سندرم شوگرن
- سندرم پای خیس و خشک
اگر به بیماری خشکی و ترک پا مبتلا هستید حتما پیش از درمان ، از علت ابتلا به این بیماری آگاه شوید. درمان بعضی از مشکلات و بیماری هایی که عامل خشکی پاشنه هستند از برطرف کردن خشکی پاشنه مهم تر است.
چگونه خشکی و ترک پاشنه پا را درمان کنیم؟
- در زمان بروز خشکی و ترک پا، هنگامی که مطمئن شدید که یک بیماری جدی از علل ایجاد شدن این مشکل نیست، می توانید برای درمان از راه هایی که در ادامه بیان می نماییم بهره بگیرید.
- همواره به تمیزی پاشنه پای خود توجه نموده و از مرطوب کننده استفاده کنید.
- همیشه پاها را تمیز و مرطوب نگه دارید. پاها را به وسیله یک پاک کننده آبرسان غیر کف زا شستشو دهید تا بیشتر خشک نشوند. پس از استحمام و پیش از خشک شدن رطوبت پا، از وازلین، گلیسیرین، شی باتر یا جوجوبا استفاده نمایید. در محصولات ذکر شده ویتامین E وجود دارد که مانع از خشک شدن و ترک پاشنه می شود.
- همچنین می توان از عسل برای ترک پاشنه خود استفاده نمایید. عسل طبیعی خاصیت ضد میکروبی و ضد باکتری دارد که برای درمان زخم ها و پاکسازی بسیار کاربردی است.
- پوست های مرده را لایه برداری نمایید.
- در صورتی که ترک های پاشنه عمیق باشند و خون ریزی داشته باشند باید از پانسمان های مایع استفاده کرد و زخم ها را به صورت عمیق بست.
- از جوراب هایی با مواد طبیعی مثل پنبه یا پشم استفاده کنید. جوراب های خیس در کفش و چکمه می تواند سبب عفونت قارچی پا شود که مشابه خشکی پوست است.
نکته : به دنبال اصطکاک پا داخل کفش، سلول های مرده جدا شده و پوسته ها می ریزند. این پوسته ها ، محل مناسب برای رشد قارچ ها و باکتری ها هستند پس هرگز کفش را بدون جوراب نپوشید. اگر پوسته ریزی در جوراب انجام شود می توان جوراب را شست و از آلودگی پاک کرد.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
در صورتی که زمان زیادی از محصولات بدون نسخه برای درمان ترک پاشنه پای خود استفاده می کنید و نتیجه نگرفته اید، باید به متخصص پوست مراجعه نمایید. کمبود مواد معدنی، زینک (روی) و ویتامین‌ها در برنامه غذایی تاثیر منفی بر روی وضعیت پاشنه پا دارد.
چنانچه مشکل شما تنها ناشی از خشکی پوست باشد، متخصصان پوست نرم کننده هایی مثل آمونیوم لاکتات یا کرم اوره را توصیه می نمایند. پس از این که پوست سلامتی پیشین خود را به دست آورد ، یک لوسیون برای حفظ سلامتی پوست تجویز می کنند.
ولی مهم ترین راه برای حل مشکل ترک پاشنه پا، بررسی و تشخیص دلیل این مشکل است. در صورتی که مشکل شما بخاطر خشکی است ، صابون یا شوینده قوی به کار نبرید و اگر این خشکی زیاد است ، از یک دستگاه بخور استفاده نمایید.
روش های درمانی توسط پزشک
چنانچه مشکل ترک پاشنه ها بسیار حاد است، ممکن است پزشک روش های زیر را به کار ببرد:
- جداسازی پوست های مرده
- تجویز نرم‌کننده یا لایه‌بردار قوی‌تر
- استفاده از چسب‌های پزشکی برای بستن ترک‌ها
- تجویز آنتی بیوتیک
- بستن پاشنه پا با بانداژ یا پانسمان
- تجویز کفی کفش مخصوص،کاپ یا پد پاشنه
- کمک به تغییر و اصلاح روش راه رفتن
متداول ترین سوالات در مورد ترک پاشنه پا
در ادامه این مقاله به سوالات پر تکرار در مورد خشکی و ترک پاشنه پا می پردازیم:
ترک پاشنه پا نشانه چیست؟
ترک و پوسته پوسته شدن پوست اطراف پاشنه یا مرکز کف پا می تواند نشانه بیماری تیروئید باشد. غده تیروئید تولید کننده هورمون هایی است که سوخت و ساز ، رشد بافت ها ، فشار خون و عملکرد سیستم عصبی را کنترل می نماید.
نتایج مطالعات مختلف در این زمینه حاکی از آن است که اختلالات غده تیروئید موجب عدم تعادل هورمون ها می شود و نقش مهمی در ترک های پاشنه پا دارد.
خشک شدن پوست می تواند صرفاً در اثر تغییرات آب و هوایی باشد. به هر حال در هر زمان که دچار خشکی شدید پوست پا، اضافه وزن ، بی حس شدن دست ها یا اشکال در بینایی شدید به پزشک مراجعه نمایید.
آیا ترک پاشنه پا از دیابت ناشی می شود؟
افراد مبتلا به بیماری دیابت ممکن است به دنبال قند خون کنترل نشده که به اعصاب پا آن ها آسیب می زند دچار ترک پاشنه پا شوند. همین طور بیماران دیابتی بیشتر از غیر دیابتی ها به عفونت ناشی از ترک پاشنه پا دچار می شوند.
آیا روغن نارگیل درمانی برای ترک پاشنه پا است ؟
یک گزینه عالی برای درمان ترک‌های پاشنه پا، استفاده از روغن نارگیل است. روغن نارگیل ، ویتامین E و پروتئین های طبیعی زیادی دارد که سبب ترمیم سلول های آسیب دیده پوست می شود. همچنین روغن نارگیل، سرشار از لوریک اسید طبیعی است که خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد.
چه ویتامین هایی در درمان ترک پاشنه پا موثر هستند؟
یکی از ویتامین هایی که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کند ، ویتامین C است که مانع از آسیب دیدگی سلول ها می شود. ویتامین C در کلاژن سازی به بدن کمک می‌کند. در مجموع کمبود ویتامین C، B3 و E خشکی و ترک پاشنه پا را به دنبال دارد.
به طور کلی بهترین درمان، پیشگیری کردن است. در مرحله نخست باید مانع از خشکی و ایجاد ترک شد. برای این کار باید به طور منظم از مرطوب کننده برای مرطوب کردن پاشنه پاها استفاده کرد. امروزه کرم هایی که مخصوص پا و نرم کننده پاشنه هستند در بازار وجود دارند. این کرم ها لایه بردار و حفظ کننده آب هستند؛ مثل :
- ساکارید ایزومرات
- اوره
- آلفا هیدروکسی اسیدها
- سالیسیلیک اسید
به خاطر داشته باشید که به طور مرتب باید وضعیت کف پاهای خود را بررسی نمایید. اگر در پاها هر نوع ترک یا خشکی دیدید باید در روز 2 الی 3 بار پاها را مرطوب کنید. همچنین در زمان استحمام پیش از این که از مرطوب کننده استفاده کنید می توانید یک سنگ پا را روی پینه ها بکشید تا قسمتی از این پوست زمخت از بین برود.
توجه : قبل از پوشیدن کفش، از مرطوب نمودن انگشتان پا خود اجتناب کنید چون این کار باعث افزایش رشد قارچ می شود. اگر پوست انگشتان پا شما خشک است چند ساعت در خانه بمانید و از مرطوب کننده استفاده نمایید.
